یکی از ویژگی‌های دنیای امروز ما ابهام است. بدین معنی که هیچ‌چیز ثابت و مشخصی در این دنیا وجود ندارد و عامل ابهام چیزی نیست جز تغییر. یکی از مهم‌ترین عرصه‌هایی که از این شرایط تغییر می‌پذیرد عرصه کسب‌وکار است و این اهمیت هنگامی‌که به تأثیر کسب‌وکار در سبک زندگی بشر توجه کنیم؛ دوچندان می‌شود.
تغییر در کسب‌وکارها چیز جدیدی نیست، شاید اولین آن انقلاب صنعتی اول بود که ماشین بخار زندگی روستایی را بخار کرد و زندگی مه‌گرفته شهری را رقم زد. در انقلاب دوم برق شوک بزرگی به دنیا وارد کرد و همراه با صنعت نفت و فولاد بازهم شاهد دگرگونی اساسی کسب‌وکار و زندگی بشر بودیم و در انقلاب سوم بشر فیزیکی؛ مجازی شد و از دنیای آنالوگ به دیجیتال مهاجرت کرد. تغییر همیشه با زندگی بشر همراه بوده فقط شدت آن کم‌وزیاد شده است و البته در چند دهه گذشته تا به زمان حال به‌صورت تصاعدی تغییرات دنیای کسب‌وکار افزایش پیداکرده است. به‌طور مثال در کشور ما از راه‌اندازی اولین فروشگاه‌های آنلاین تا اوج‌گیری و غالب شدن آن بر فضای جامعه چند سال طول کشید؟ شاید نهایتاً ده سال... در ده سال فضای کسب‌وکارهای فیزیکی به‌شدت متحول شد و شاهد تغییرات گسترده در خرده‌فروشی‌ها بودیم و البته ازاین‌دست مثال‌ها در ایران و جهان بسیار است. علاوه بر این شاهد هستیم که در دهه‌های گذشته شکل جنگ‌های نظامی تغییر کرده و برخی کشورها به طراحی جنگ‌های اقتصادی علی دیگر ملل می‌پردازند که همین جنگ‌ها باعث ایجاد تغییرات فراوانی در کشورهای هدف می‌شود.
علی‌ای‌حال کسب‌وکار اسمش با تغییر گره‌خورده است هرچند این موضوع را صاحبان کسب‌ها کمتر درک کرده‌اند. با نگاه به بیماری که این روزها در کشور شایع شده این موضوع کاملاً قابل‌مشاهده است. یک ویروس ناشناخته باقدرت شیوع بالا و در حدود ۶-۷ درصد کشته که به‌شدت همه کشورها را درگیر خود کرده است و حاصل آن برای کشور ما قرنطینه مردم، تعطیلی اجباری کسب‌وکارها و بسیاری از ادارات، منع رفت‌وآمد و... بوده است. به این‌ها اضافه کنید تبعات اجتماعی آن من‌جمله ترس مردم، بی‌اعتمادی به بسیاری از کسب‌وکارها به دلیل موارد بهداشتی و... .در این شرایط بسیاری از کسب‌ها با رکود کامل و حتی تعطیلی مواجه شدند و اوضاع به‌گونه‌ای است که انگار راهی جز چشم دوختن به آسمان (بدون هیچ تلاش و اقدامی) نیست! و در این میان پویش‌های نجات و ابن السبیل‌های کسب‌وکار راه میافتد. (که البته بسیار پسندیده است)
تغییری رخ‌داده و اکثریت آماده این تغییر نیستند. در همین اوضاع برخی دست به خلاقیت زدند و سعی کردند خودشان را با شرایط وقف دهند. رستورانی که غذای نیمه آماده عرضه می‌کند، آرایشگری که آرایشگری ساده را از راه شبکه‌های اجتماعی آموزش می‌دهد، مربی ورزشی که برنامه ورزشی آنلاین ارائه می‌دهد، معلمی که با وبینار کلاس‌های خود را ادامه می‌دهد و بسیاری دیگر از این موارد... و بسیاری هم هنوز در قرنطینه‌اند و کسبشان در حال خاک خوردن!
سؤالی که مطرح می‌شود این است که دو احتمال در مورد این ویروس وجود دارد، اول اینکه تا مدت‌های زیادی با آن دست‌به‌گریبان باشیم و احتمال دوم اینکه در سریع‌ترین زمان خطر آن رفع شود. در حالت اول تکلیف کسب‌وکارهای تعطیل‌شده یا گرفتار رکود چیست؟ تا کی می‌توانند با این وضع ادامه دهند؟ و در حالت دوم، اگر بازهم مشکلی مشابه در دنیا پدیدار شده چه؟ اگر بازهم بیماری دیگر یا شرایط مشابه و غیرمشابه پیش آمد چه می‌کنیم؟ آیا بازهم بی‌دفاع می‌رویم گوشه رینگ یا برای آن برنامه‌ای داریم؟ این نکته را هم اضافه کنید که این ویروس احتمالاً ساخته دست بشر است و ما با یک شرایط طبیعی روبرو نیستیم بلکه شرایطی جنگی را تجربه می‌کنیم. پس حتماً حجم سرعت تغییرات و سختی آن‌ها بیشتر خواهد بود.
نتیجه‌ای جز این نمی‌توان گرفت که اگر کسب‌وکاری خود را برای هرگونه شرایط جدید و تغییری آماده نکند قطعاً با مشکلات بزرگی روبرو خواهد شد. مثلاً کسانی که بسترهای ارتباطی آنلاین و قوی با مشتری شکل داده بودند در این شرایط تا حد بسیار بالایی واکسینه شدند.
تغییر...ابهام...بقا/ نابودی، راهی جز این نیست.
سؤال: جای خالی را با کلمه مناسب پرکنید:
... یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی‌ها و خصومت‌های شدید می‌تواند تعیین‌کننده رشد و شکوفایی کشور باشد.
🖋 #علی_فرحزادی | عضو «تیم محتوایی» مدرسه اسلامی کار و کسب حرکت
#کرونا
#تغییر
#ابهام
#کسب_و_کار
#انقلاب_صنعتی
